
Heb ik een gravel wielset nodig?
2020-12-23Vanaf het begin van VanSpeykWheels worden wielen gebouwd met de vertrouwde Sapim spaken. Ronde spaken als de modellen Race, D-Light en Laser en de aero spaken zoals de CX-Ray en CX-Sprint komen het meest langs. Voor ieder wiel, toepassing, berijder en type velg, een andere Sapim spaak.
(Samenvatting onderaan)
Never change a winning team. Toch?
Liever wel. Ook al is iemand uitermate tevreden met iets, je moet altijd verder blijven kijken. Het gevaar is groot dat je anders ontwikkelingen misloopt die er weldegelijk toedoen. Zonder buiten de gebaande paden te kijken, kom je niet vooruit. Is het gras van de buren altijd groener? Nee, niet altijd. Zo heb ik een tijd geëxperimenteerd met spaken van Cn. Ondanks dat er nooit problemen zijn geweest met wielen die met deze spaken gebouwd zijn, was ik zelf niet tevreden over de consistentie van de spaken. De schroefdraad was niet altijd even netjes gerold. Of de lengte van het ronde gedeelte aan de elleboog kant van de spaak was niet consistent even lang. Minuscuul verschillen, maar oog voor detail is een vervelende eigenschap soms.
Enter Covid-19
Je kunt tegenwoordig geen nieuwsmedium openen of er gaan meerdere artikelen over Covid. Besmettings- en opnamecijfers, nieuwe varianten maar ook nieuws over problemen in de industrie en de gehele supply chain, zoals het toeleveren van producten mooi heet.
Ook de fietsindustrie is hier hard door geraakt. Grondstoffen tekorten, fabrieken die wekenlang op jaarbasis stil hebben gelegen, containers en schepen die aan de verkeerde kant van de wereld staan, almaar hoger stijgende vervoersprijzen. Dit allemaal heeft geresulteerd tot een tekort aan onderdelen die zijn weerga niet kent. Complete fietsen die niet uitgeleverd kunnen worden omdat er één onderdeel nog aan ontbreekt. Daar bovenop natuurlijk ook de wereldwijde toename in interesse in fietsen doordat lang de enige mogelijkheden om te sporten wandelen en fietsen waren
Spaken tekort
Als ik het dichterbij huis bekijk heeft de Covid pandemie ook hier consequenties gehad. De tekorten in de fietsindustrie betreffen niet alleen high-end of complexere onderdelen, maar ook simpele onderdelen zoals een spaak. Door de wereldwijde toegenomen vraag, zijn fabrikanten zoals Sapim in de problemen gekomen. Nieuwe apparatuur om spaken te maken is in aantocht, maar tussen het plaatsen van een bestelling en het daadwerkelijk in gebruik kunnen nemen van een machine kan makkelijk 1.5 jaar tussen zitten. Net als het bestellen van spaken.
Eind 2021 waren de levertijden zodanig opgelopen dat een bestelling voor een batch CX-Ray spaken tot 14 maanden kon duren voordat deze daadwerkelijk geleverd werden. Inkopers die niet vóór het einde van 2020 hun orders hadden geplaatst zouden (en doen dit nog steeds) achter het net vissen. Simpele ronde spaken (Race en D-Light): 10 maanden. Nippels: 10 maanden.
Breder kijken dan Sapim
Begin 2021 zag ik de eerste tekenen van tekorten ontstaan in de wielen sector. Tegelijkertijd wilde ik al een tijd weer eens een ander merk spaken uitproberen. Na het vergelijken van verschillende merken en modellen, inlezen in de specificaties en lezen van ervaringen van anderen, kwam ik uit bij Pillar. Als ik naar een product kijk, kijk ik vaak verder dan het product zelf. Ik probeer ook altijd informatie in te winnen over wie het bedrijf opgezet heeft en wat zijn drijfveren zijn of waren geweest. Dit zegt vaak veel over waar een bedrijf voor staat en waar ze mee bezig zijn. Je moet wel goed tussen alle marketing regels door kunnen lezen om fictie en realiteit uit elkaar te halen.
Pillar Wing 20
De Pillar Wing 20 is een goede kandidaat om de CX-Ray spaken te vervangen (en de Pillar Wing 21 als vervanger van de CX-Sprint). Dit om de volgende redenen.
Staal
Alle spaken starten hun leven als een stalen draad. Het beste staal voor deze toepassing is Sandvik staal. De draden worden gesneden, getrokken, gevormd en bewerkt tot de verschillende types spaken die wij kennen. Sapim, DT Swiss en Pillar gebruiken alledrie Sandvik staal uit dezelfde fabriek als grondstof.
Stijfheid
Een wiel is een systeem van onderdelen die met elkaar specifieke eigenschappen geven aan het wiel. Een hiervan is stijfheid. Het ontwerp van de naven en de velgen hebben hier invloed op, maar ook de spaken. Een Pillar Wing 20 heeft een elliptisch vorm itt tot de platte vorm van een CX-Ray. Hierdoor is de midden sectie van een Pillar Wing 20 spaak iets dikker dan de CX-Ray: 1.2mm vs 0.9mm. hierdoor is de Pillar Wing 20 lateraal stijver dan een CX-Ray wat ook in een stijvere wielen resulteert (bij een gelijk aantal spaken).
Aero
Een Pillar Wing 20 is in de midden sectie dikker dan een platte CX-Ray, maar door de elliptische vorm is de aerodynamica van deze spaak op hetzelfde niveau als die van de CX-Ray.
Sterkte

Veel modellen van Pillar hebben een bocht (bij de kop van de spaak) wat marginaal dikker is dan die van Sapim (verschil 0.2mm). Hierdoor is de spaak sterker op een van de plekken waar deze eventueel zou kunnen breken.

Maar is een Pillar spaak wel betrouwbaar?
Mijn grootste zorg is dat ik kwalitatief hoogwaardige wielen aflever. Wielen die probleemloos zullen zijn voor de eigenaar en waar veel plezier mee beleefd kan worden. Dat is ook in mijn eigen belang omdat ik klanten liever niet terug zie met een problematische wiel.
Het afgelopen jaar heb ik meerdere wielsets gemaakt gebruik makend van de Pillar spaken en rijders deze laten testen. De score tot nu toe is 0 spaakbreuken of andere problemen. De rijders die op deze wielen rijden variëren van poldertoeristen, harde racers tot MTB fanaten die lijf en materiaal niet sparen. Met veel en minder veel kilometers ieder jaar.
Uiteindelijk kom ik weer terug tot de conclusie die ik jaren geleden al getrokken heb. Natuurlijk kan er altijd een rotte appel er tussen zitten of schade van buitenaf gebeuren. Maar in principe is er bij een (premature) spaakbreuk vaak sprake van een problematische combinatie van onderdelen die niet bij elkaar passen, verkeerde spaaklengte gebruik en/of slechte bouw.
Samenvatting
- Dezelfde Sandvik staal als Sapim en DT Swiss
- Dikkere midden sectie
- Stijver spaak
- Dezelfde aerodynamica
- Hetzelfde gewicht
- Sterkere elleboog bocht
- Stijver wiel